Η φάρσα της λιτότητας

Δύο άρθρα που σε πρώτη ανάγνωση μοιάζουν να έχουν αντίθετες προσεγγίσεις, στην πραγματικότητα αλληλοσυμπληρώνονται σε μια σαφή διαπίστωση της χρεοκοπίας των μονομερών δημοσιονομικών περικοπών ως λύσης για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης.

Πρόκειται για το άρθρο του Stefan Kaiser στο εβδομαδιαίο γερμανικό περιοδικό “Spiegel” με τίτλο «Ώρα να τελειώνουμε με τη φάρσα της διάσωσης της Ελλαδας» και το άρθρο του Jean Pisani Ferry στους Financial Times με τίτλο «Η αυτοκαταστροφική λιτότητα της Ευρώπης».

Στο πρώτο άρθρο, με αφορμή την Ελλάδα (η οποία δεν χαρακτηρίζεται ως συνήθως “ειδική περίπτωση”) επισημαίνεται ότι η σκληρή δημοσιονομική λιτότητα έχει εγκλωβίσει τη χώρα στην ύφεση και υποχρεώνει τις δύο πλευρές να υιοθετούν μια ρητορική αναντίστοιχη με την πραγματικότητα: Οι μεν δανειστές χρησιμοποιούν σκληρή γλώσσα και διατυπώνουν προσβλητικές προτάσεις, όπως αυτή για τον επίτροπο προϋπολογισμού, για να καθησυχάσουν την κοινή τους γνώμη ότι ελέγχουν την κατάσταση, η δε δανειολήπτρια χώρα προσυπογράφει στόχους που ξέρει ότι δεν μπορεί να τους τηρήσει. Η διατύπωση του άρθρου δεν αποκλείει την αναγωγή των συμπερασμάτων του και στις άλλες χώρες με κρίση χρέους εντός και εκτός του Προσωρινού Μηχανισμού.

Στο δεύτερο άρθρο οι μονομερείς πολιτικές λιτότητας παρουσιάζονται ως στρατηγικός κίνδυνος για ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς οι χώρες του Νότου μαζί με τη Γαλλία αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 50% του ΑΕΠ της ευρωζώνης.

Καίρια είναι η επισήμανση ότι οι δεσμεύσεις για περιορισμό του ελλείμματος μέχρι το 2013 που έχουν αναλάβει η Γαλλία και η Ισπανία είναι μη ρεαλιστικές.

Οι παραπάνω προσεγγίσεις έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς δημοσιεύονται στη σκιά της σκληρής ρητορικής Μέρκελ - Σαρκοζί απέναντι στην Αθήνα, μια ρητορική που προορίζεται να καλύψει τη στρατηγική αμηχανία των δύο ηγετών για την εξέλιξη της κρίσης στην Ευρωζώνη.

Η Ευρωζώνη τους τελευταίους μήνες βρίσκεται μπροστά σε έναν απίστευτο φαύλο κύκλο πολιτικής επιδείνωσης της κρίσης: Τον Δεκέμβριο υιοθετήθηκε ένα ανεφάρμοστο και αναποτελεσματικό ενισχυμένο Σύμφωνο Σταθερότητας, με την προσδοκία ότι θα διευκολύνει τη γερμανική κυβέρνηση ν’ αποδεχθεί την έκδοση ευρω-ομολόγου και την πορεία προς την ποσοτική χαλάρωση και τον ελεγχόμενο πληθωρισμό.

Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα την οποία το Βερολίνο κάνει ότι αγνοεί: Η αποδοχή της καταστροφικής του εμμονής στη μονομερή δημοσιονομική λιτότητα γίνεται με την προσδοκία των εταίρων του ότι η λιτότητα με τις παρενέργειες που έχει ήδη συσσωρεύσει μπορεί να γίνει κινητήρια δύναμη για ριζική αλλαγή πολιτικής.

Τα παραπάνω είναι ένα επικίνδυνο και οριακό παιχνίδι που κινδυνεύει να πυροδοτήσει πανευρωπαϊκή κοινωνική έκρηξη και πολιτική αποσταθεροποίηση που θα ισοπεδώσουν όλα τα κεκτημένα συναίνεσης και σταθερότητας της μεταπολεμικής περιόδου και θα προκαλέσουν αναταράξεις που θα παραπέμπουν στη δεκαετία του '30. Έτσι στο όνομα του συνδρόμου της Βαϊμάρης που υποτίθεται ότι είναι ο σκληρός πυρήνας της γερμανικής ιδεοληπτικής εμμονής στη δημοσιονομική πειθαρχία απειλούνται όλα τα δεδομένα σταθερότητας στη Γηραιά Ήπειρο μετά το 1949.

Το σύνδρομο της Βαϊμάρης είναι περισσότερο πρόσχημα και άλλοθι καθώς το γερμανικό πρόβλημα σήμερα έχει κυρίως γεωπολιτική διάσταση: Όπως εύστοχα επισημαίνει ο Wolfgang Munchau, η Γερμανία είναι πολύ μεγάλη για να δεσμευθεί πλήρως σε ευρωπαϊκό πλαίσιο και πολύ μικρή για να σταθεί μόνη της στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Στην αρχή της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα, η Ε.Ε. και η Ευρωζώνη βρίσκονται σε οριακή ισορροπία, καθώς ένα οποιοδήποτε ατύχημα μπορεί να έχει ανεξέλεγκτες παρενέργειες.

Πρέπει δυστυχώς να παραδεχθούμε ότι ζούμε σε μια Ευρώπη δίχως μέλλον, οι λαοί της οποίας βουλιάζουν εμπρόθετα και  μεθοδευμένα μέσα στην απηνή, αδιέξοδη λιτότητα που τούς επιβάλει η διεθνής τοκογλυφία των αγορών. Η κρίση χρέους είναι αυτονόητο πως διαλύει την κοινωνική συνοχή. Η πολιτική της λιτότητας, αντί να μειώνει, αυξάνει το δημόσιο χρέος. Οι τοκογλύφοι δανειστές μας, αφού μας ταπεινώσουν, μας δανείζουν για να πληρώσουμε τα δανειά μας, τα οποία διαρκώς αυξάνονται. Φαύλος κύκλος που βαφτίζεται σωτηρία της χώρας.

Είναι γενικώς παραδεκτό ότι δεν είναι λύση τα πακέτα της βοήθειας. Η Ελλάδα χρειάζεται ένα σοβαρό επενδυτικό σχέδιο όπως  έγινε και με την Γερμανία τη δεκαετία του ’50. Προτάσεις για την υπέρβαση της κρίσης είχαν διατυπωθεί και πριν την άνευ όρων παράδοσή μας στο ΔΝΤ και στη Μέρκελ από τον GAP – KOSTARIKA. Ονόματα να μη λέμε, άλλως ο κόσμος το ’χει τούμπανο και εμείς κρυφό καμάρι.

Οι οικονομολόγοι που τις διατύπωναν κόπηκαν σταδιακά από τις τηλεοράσεις και οι φωνές τους χάθηκαν γιατί έλεγαν πικρές αλήθειες που οι συστημικοί λακέδες δεν τις συγχωρούν. Ωστόσο και σήμερα ακόμη υπάρχει χρόνος εάν, ο μοι γένοιτο, υπάρξει συναίνεση των εκτελεστών  δανειστών μας. Μπορεί δηλαδή να συμφωνηθεί άρση του συνολοκού χρέους και να δοθεί περίοδος χάριτος για μία πενταετία. Στο διάστημα αυτό, εάν σφίγγαμε το ζωνάρι και επιχειρούσαμε τις απαιτούμενες διαθρωτικές αλλαγές, θα φθάναμε σε έναν πλεονασματικό προϋπολογισμό.

Τότε θα μπορούσαμε να μιλάμε για την αρχή της εξυπηρέτησης του πραγματικού επαναδιαπραγματεύσιμου δημόσιου χρέους. Αυτό δεν έκανε και η χαμένη, η κατεστραμμένη και συγχρόνως εξευτελισμένη Γερμανία τη δεκαετία του ’50. Τότε που είχε γίνει ρόμπα αφού πρώτα αιματοκύλισε τον κόσμο.

Σήμερα όμως η οικονομικά δυνατή τοκογλύφος Γερμανία, ενώ συγκλονίζεται από την παραίτηση του προέδρου της Βουλφ για διαφθορά, σε μας δείχνει το δυσειδές πρόσωπό της και διψά να παρακολουθήσει  σκηνές Gran Giniol από την κατοχή. Τότε που μάζευαν με τα καρότσια του δήμου τους πεθαμένους από το κρύο και την πείνα, κατάσταση στην οποία μας είχαν φέρει  οι φασιστικές ορδές των Ναζί που λεηλάτησαν και κατέστρεψαν τη χώρα [Νομικά - Επίλεκτα “χρεοκοπία και ηθικό χρέος”].

Η σωτηρία των λαών που κινδυνεύουν από τα μνημόνια και τους περιορισμούς βρίσκεται μόνον στην ανατροπή. Όπως το πρώτο, έτσι και το δεύτερο μνημόνιο δεν σχεδιάστηκε για να πετύχει τους διακηρυγμένους στόχους του (μείωσης δημοσιονομικών ελλειμμάτων), αλλά για να θέσει το θεσμικό και οικονομικό πλαίσιο ώστε να αναδιαρθρωθεί η κοινωνία σε αντιδραστική κατεύθυνση. Να συσσωρευθεί δηλαδή ο πλούτος σε λίγα χέρια. Να ενισχυθούν τα κέρδη και ο εργοδοτικός δεσποτισμός. Να αποδομηθούν τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα. Να αυξηθεί η “ελαστικότητα” της εργασίας. Για την καπιταλιστική εξουσία, η ύφεση επιλέγεται ως στρατηγική εκκαθάρισης (των ανεπαρκώς αξιοποιούμενων ατομικών κεφαλαίων, αλλά και των κοινωνικών θεσμών που προστατεύουν την εργασία) και αναδιανομής (εισοδήματος και εξουσίας υπέρ του αστισμού).

Η επιδείνωση της κρίσης αποτελεί καταστροφή κάθε εμποδίου στην ανταγωνιστικότητα, ώστε το ποσοστό κέρδους να κινηθεί και πάλι ανοδικά και η συσσώρευση κεφαλαίου να επιταχυνθεί και πάλι, αρχίζοντας έστω από μικρότερη συνολική παραγωγή. Είναι αδιανόητο, ο μισθός στον ιδιωτικό τομέα καθαρίστηκε στα 586 Ευρώ μικτά! Με το καθαρό των 450, ποσό καλείται να “ζήσει η να πεθάνει” ο μέσος εργαζόμενος Έλληνας. Η ζωή και η αξιοπρέπεια είναι για τους πολιτισμένους (;) Ευρωπαίους  αγαθά  ευτελούς αξίας !

Η στρατηγική του κεφαλαίου είναι επομένως η υποτίμηση της αγοραστικής δύναμης των μισθωτών και, για την επίτευξη του στόχου αυτού, η αυξανόμενη ανεργία αποτελεί προϋπόθεση. Βέβαια, όλα τα πράγματα έχουν και την αντίθετη όψη τους. Αν η πλειοψηφία των εργαζομένων μπει σε μία κατάσταση επισφάλειας, τότε γίνεται επισφαλής και η αναπαραγωγή του κεφαλαίου, διότι το κεφάλαιο είναι κοινωνική σχέση, η ύπαρξή του στηρίζεται στην ομαλή αναπαραγωγή (και συναίνεση) της εργασίας. Το Μνημόνιο αποτελεί επομένως μία στρατηγική διέξοδο από την κρίση του καπιταλισμού. Όμως, δεν αποτελεί τη μοναδική στρατηγική διέξοδο, όπως ισχυρίζονται οι θιασώτες τους. Στην πραγματικότητα υπάρχουν δύο αντίθετες κατευθύνσεις. Από τη μία μεριά, η με κάθε μέσο ανάκαμψη της κερδοφορίας και, από την άλλη μεριά, η κοινωνική αλληλεγγύη και η πρόταξη των κοινωνικών αλλαγών. Το Μνημόνιο είναι το σχέδιο για μια κοινωνία χωρίς δημόσιες υπηρεσίες, στο πλαίσιο της οποίας τα σχολεία, τα νοσοκομεία και τα ιατρικά κέντρα κατεδαφίζονται, η υγεία καθίσταται προνόμιο των πλουσίων, η ευπαθείς πληθυσμοί προορίζονται για μια προγραμματισμένη εξόντωση, ενώ όσοι εξακολουθούν να έχουν μία εργασία καταδικάζονται σε ακραίες μορφές εργασιακής επισφάλειας και οικονομικής εξαθλίωσης. Τη ζοφερή κατάσταση περιγράφουν ρεαλιστικά   οι γάλλοι διανοούμενοι που δημοσίευσαν στη Λεμπερασιόν το κείμενο «Να σώσουμε τον Ελληνικό Λαό από τους Σωτήρες του». Και συνεχίζουν πως ένας στους δύο Έλληνες νέους είναι άνεργος, 25.000 άστεγοι περιπλανώνται στους δρόμους της Αθήνας, 30% του πληθυσμού βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας, χιλιάδες οικογένειες υποχρεούνται να βάλουν τα παιδιά τους σε ιδρύματα, προκειμένου να μην πεθάνουν από την πείνα και το κρύο, νεόπτωχοι και πρόσφυγες δίνουν μάχες για τους σκουπιδοτενεκέδες στους δημόσιους χώρους.

Σκληρές σκηνές της  συμβατής με τα μνημόνια καθημερινότητας που σου ραγίζουν την καρδιά. Το ερώτημα που διάβασα και με απασχολεί σοβαρά είναι ένα άθλιο τέλος ή μια αθλιότητα χωρίς τέλος; Ο καθένας τοποθετείται ανάλογα με τις δυνάμεις του και τις αντοχές του.

Πάντα θαύμαζα τον μεγάλο Ρήγα: «Καλλίτερα μιάς ώρας ελεύθερη ζωή παρά 40 χρόνια σκλαβιά, μνημόνια και κατοχή».

Ας θυμηθούμε για λίγο τους Ισλανδούς έστω και αν είναι μια χούφτα άνθρωποι. Πήραν με τις πέτρες τους πολιτικούς το 2009 πολιορκώντας το κοινοβούλιο μετά την οικονομική κατάρρευση της χώρας.

Ο μικρός ισλανδικός λαός αποφάσισε να μην πληρώσει το χρέος που του φόρτωσαν οι βρετανικές και ολλανδικές τράπεζες μετά την κατάρρευση των ισλανδικών τραπεζών. Σήμερα, ανεξάρτητα από το μέγεθός της, η Ισλανδία αποδεικνύει πως υπάρχει ζωή μετά το χρέος. Αρνήθηκε να μπει στη νεκροφόρα του ΔΝΤ και τώρα οι οίκοι αξιολόγησης προχωρούν σε αναβάθμιση της αξιοπιστίας της χώρας πράγμα που σημαίνει πως η Ισλανδία θεωρείται ασφαλής για επενδύσεις.

Εμείς με ασφάλεια πάμε για φούντο. Το τσαγανό δεν παράγεται σε δοκιμαστικούς σωλήνες. Ή το ’χεις η δεν το ’χεις. Υπάρχουν στην Ελλάδα 300.000 Ισλανδοί ή έστω 300 Σπαρτιάτες να φυλάξουν τις Θερμοπύλες ; Οι 700 Θεσπιείς περιμένουν με αγωνία και αυταπάρνηση να θυσιαστούν αυτόβουλα, ελεύθερα «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι» και ας τους είχε ξεχάσει η ιστορία. Αυτοί είναι οι πραγματικοί ήρωες χωρίς «ταν ή επί τας»!

Η ζωή της πλειονότητας κατεδαφίζεται, πράγμα που σημαίνει ότι το Μνημόνιο έχει κερδίσει σημαντικές μάχες. Θα κερδίσει και τον (κοινωνικό) πόλεμο, εάν τα κινήματα και οι δυνάμεις της εργασίας δεν το ανατρέψουν. Για την ανατροπή του, οι λαϊκές κινητοποιήσεις πρέπει να επιβάλουν τη Δημοκρατία και μία εναλλακτική διακυβέρνηση. Μία διακυβέρνηση που θα προτάσσει τις κοινωνικές ανάγκες έναντι των χρηματαγορών και του καταναγκασμού για συνεχή αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Η λογική των κοινωνικών αναγκών και του κοινωνικού ελέγχου αποτελεί ένα εναλλακτικό πρόταγμα απέναντι στην “ανταγωνιστικότητα” και το κέρδος. Στη βάση της μπορεί να γίνει εφικτή μια ριζικά διαφορετική κοινωνία. Αυτά επισημαίνει ο Ι. Μήλιος…

Υστερόγραφο.

Γερμανία που ...δίδασκες. 

Το σκάνδαλο διαφθοράς που οδήγησε στην παραίτηση του γερμανού προέδρου Κρίστιαν Βούλφ αποτελεί σοβαρό πλήγμα στη μόστρα της Μέρκελ. Εκείνη ήταν που επέμενε πεισματικά στην εκλογή των δυό προέδρων που παραιτήθηκαν μέσα σε διάστημα δύο χρόνων! Γιατί;

Εκτός αυτού πλήττεται άμεσα το κύρος και η αξιοπιστία μιας χώρας που θέλει να κατευθύνει τη μοίρα της Ευρώπης, κουνώντας απειλητικά το δάκτυλο στους απείθαρχους τεμπέληδες του διεφθαρμένου Νότου. Και όχι μόνο. Η ίδια η Γερμανία έχει δει πολλές φορές την πολιτική της ελίτ να καταχράται δημόσιο χρήμα ή να προσφέρει διευκολύνσεις με το αζημίωτο σε οικονομικούς τιτάνες.

Για ποιά διαφθορά μιλά η άκοψη πλην επιλήσμων και επαρμένη, “αξιότιμη” κ. Μερκελ; Ξέχασε το σκάνδαλο του  Φρίντριχ  Καρλ Φλίκ που αποκαλύφθηκε τη δεκαετία του 1980; Ο Φλικ ήταν ο πλουσιότερος Γερμανός και χρηματοδοτούσε επί πολλά χρόνια αδιακρίτως ΟΛΑ τα πολιτικά κόμματα της Γερμανίας με αντάλλαγμα φορολογικές απαλλαγές εκατοντάδων εκατομμυρίων μάρκων! Ανάμεσα στα λαμόγια ήταν και ο πολύς Χέλμουτ Κολ, ο οποίος όταν ρωτήθηκε στο κοινοβούλιο εάν πήρε λεφτά απάντησε με το παροιμιώδες “δεν θυμάμαι”. Άξιο τέκνο της γερμανικής κουλτούρας υπήρξε ο απολειπόμενος, το αρχιλαμόγιο, ο Χριστοφοράκος που άλειψε με λάδι ολόκληρη την Ελλαδα. Κυρία Μέρκελ, παρά την πρόσφατη δήλωση συγγνώμης που κάνατε για τα ρατσιστικά εγλήματα που έγιναν και γίνονται στη χώρα σας, όσο οικονομικά ισχυρή και εάν είσαστε, είσαστε και ΕΣΕΙΣ διεφθαρμένοι και εμείς λέμε, απλώς ντροπή σας !

Δεν αφήνετε τα σάπια κ. Μέρκελ και να κοιτάξετε να ξεβρομίσετε το σπίτι σας από την αποφορά της διαφθοράς; 300.000.000 μάρκα βρέθηκαν σε μυστικούς λογαριασμούς στην Ελβετία “χρηματοδότηση” των Χριστιανοδημοκρατών του Κολ, εσείς  μάλλον λείπατε σε ταξίδι! Δεν μας περιγράφετε καλύτερα τα καραγκιοζιλίκια που γινονται στα συνέδρια των μεγαλυτέρων γερμανικών κομμάτων που έχουν γίνει βιομηχανικές εκθέσεις.

Πέρυσι ποζάρατε στο περίπτερο του ενεργειακού γίγαντα Vatternfall και δεν πιστεύω ταυτοχρόνως να κάνατε και διάλεξη για τον διεφθαρμένο Νότο. Με την ευκαιρία το καμάρι σας η Ζημενς που την έχουν καταδικάσει οι Αμερικάνοι σε αποζημίωση, μήπως  σας έχει κάνει διεθνώς ρεζίλι ;

Δυστυχώς οι Γερμανοί δεν έχουν το ηθικό ανάστημα και δεν  “δικαιούνται δια να ομιλούν” και κυρίως να κατηγορούν τους υπόλοιπους  για διαφθορά, γιατί οι ίδιοι είναι περισσότερο διεφθαρμένοι. Απλώς σκεπάζουν τις πομπές τους με την οικονομική τους δύναμη. Εδώ ισχύει αυστηρά το δίκιο του ισχυρότερου. Όσο για μας τους υπόλοιπους,  “ουέ τοις ηττημένοις”!

Φώτης Ανδρέου

http://www.nomika-epilekta.gr/arthra/politika-arthra/i-farsa-tis-litotitas